Tổng hợp thị trường thế giới 2012 - Thị trường tài chính năm 2013

           I/ Tổng hợp thị trường vàng thế giới năm 2012: Sôi động!

Giá vàng thế giới trải qua một năm giao dịch vô cùng sôi động, tính đến hết năm 2012, giá vàng đã đánh dấu năm tăng giá thứ 12 liên tiếp, từ 251usd/oz trong năm 2001 lên mức kỉ lục 1900usd/oz được xác lập vào ngày 06/09/2011 và đóng cửa ở mốc 1662usd/oz trong năm 2012.

Năm 2011 được coi là năm giao dịch cực kì sôi động của thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường vàng. Theo thống kê: giá trị của vàng đã tăng gần 7% (mức giá đóng cửa là 1675usd/oz so với giá mở cửa 1568sd/oz của năm) và biên độ giao dịch trong năm là 1526usd/oz – 1796usd/oz. Giá các kim loại quý khác cũng kết thúc năm 2012 với mức tăng ấn tượng, khi paladi tăng gần 10%, bạc tăng 9% và bạch kim tăng 8%. Tuy nhiên giá dầu thô đã giảm hơn 7%

Thị trường phiên cuối cùng của năm ngày 31/12/2012 tăng bởi khả năng các nhà làm luật Mỹ sẽ đạt được thỏa thuận về tài khóa, làm tăng niềm tin của nhà đầu tư. Đầu năm 2012, giá vàng đứng ở mức 1.580 USD/ounce, sau đó lên gần 1.800 USD vào tháng 10 khi Mỹ đưa ra gói kích thích kinh tế mới. Giới phân tích giờ đây kỳ vọng giá sẽ tiếp tục tăng trong năm 2013 và có thể vượt qua kỷ lục trên 1.920 USD hồi tháng 9/2011. Có thể kể đến các mốc quan trọng của giá vàng thế giới trong năm vừa qua:

03/01 – 28/02/2012: Giá vàng mở cửa tại mốc 1568usd/oz và tăng liên tục 222 giá chạm mốc 1790usd/oz.

29/02/2012: Phiên giao dịch giảm giá mạnh và có biên độ giao dịch rộng nhất trong năm: 1790usd/oz xuống 1685usd/oz.

16/05/2012: Mức giá thấp nhất trong năm: 1526usd/oz.

01/06/2012: Phiên giao dịch có mức tăng mạnh nhất từ 1544usd/oz lên 1629usd/oz và tạo đà tăng mạnh cho giá vàng.

05/10/2012: Đạt mốc giá đỉnh của năm 1796usd/oz.

31/12/2012: Chốt phiên giao dịch cuối năm 2012, giá vàng đóng cửa tại 1.675usd/oz, cao hơn 1,2% so với phiên trước đó. Đánh dấu năm tăng giá thứ 12 liên tiếp.

Giá vàng thế giới trong năm 2012 giao dịch khá ổn định nhưng không khỏi khiến cho các nhà đầu tư bất ngờ khi liên tục Sideway trong biên độ rất rộng. Từ đầu tháng 1 đến cuối tháng 2 giá vàng giao dịch tăng trong biên độ 224 giá, sau đó lại giảm 264 giá chạm mốc đáy 1526usd/oz ngày 16/05, và tăng trở lại 270 giá chạm mốc đỉnh năm 1796usd/oz ngày 05/10, tiếp theo đó đã giảm trở lại 160 giá. Có rất nhiều thông tin trái chiều đã ảnh hưởng tới thị trường tài chính trong năm vừa qua. Đây cũng là năm có số tháng giao dịch giảm giá nhiều nhất kể từ năm 2000 tới nay (7 tháng giảm)

Năm 2012 là một năm đầy bất ổn đối với nền kinh tế thế giới khi một số nước trong Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) vẫn tiếp tục lún sâu vào cuộc khủng hoảng và hầu hết các nền kinh tế lớn, trong đó có Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản, đều phải đối mặt nguy cơ suy giảm tăng trưởng. Trong bối cảnh đó, hầu hết các nước đều đã nới lỏng chính sách tiền tệ để thúc đẩy kinh tế. 

Có thể giải thích một số nguyên nhân và các sự kiện kinh tế đáng chú ý trong năm qua đã tạo nên sự biến động của vàng:

Khủng hoảng nợ châu Âu:

Đây không chỉ là sự kiện nổi bật trong năm vừa qua, mà nó là vấn đề đã dai dẳng của kinh tế toàn cầu suốt 4 năm nay. Giới đầu tư cũng không ngờ rằng vấn đề này vẫn là vấn đề kinh tế xuyên suốt trong năm 2012, đặc biệt là Hy Lạp. Những vấn đề về châu Âu giống như đám mây u ám bao phủ lên toàn bộ nền kinh tế toàn cầu trong nhiều năm và có thể sẽ tiếp tục duy trì tình trạng này trong nhiều năm tới. Điều đáng lo hơn cả là cuộc khủng hoảng nợ công này đang đe dọa tới sự tồn tại của đồng tiền chung châu Âu, khiến cho chính trường nhiều nước châu Âu chao đảo, buộc nhiều chính phủ phải giải tán và tác động tiêu cực đến quá trình hồi phục của kinh tế toàn cầu vốn dĩ đã mong manh và trì trệ. Tuy nhiên, khối khu vực Châu Âu – Euro Zone trong cuối năm vừa qua đã có những tín hiệu khá tích cực khi đã thông qua gói cứu trợ cho Hy Lạp và mới đây nhất là Bồ Đào Nha, các nhà đầu tư hi vọng đây sẽ là thông tin tích cực cho các nền kinh tế và phần nào giúp phục hồi kinh tế thế giới.

Nền kinh tế Mỹ:

Trong nửa năm đầu nền kinh tế Mỹ có khá nhiều tín hiệu khá khả quan: niềm tin tiêu dùng của người tiêu dùng Mỹ trong nửa đầu tháng 5-2012 ở mức cao nhất trong hơn bốn năm, Mỹ có thặng dư Ngân sách đầu tiên trong 3 năm, trong tháng 5, tín dụng tiêu dùng Mỹ tăng mạnh nhất từ năm 2001, sản xuất Mỹ cũng tăng mạnh nhất trong 10 tháng, chính những điều này đã khiến vàng có 4 tháng giảm giá liên tiếp từ tháng 2 – tháng 6. Tuy nhiên bên cạnh có tại thị trường lao động vẫn chưa có nhiều khởi sắc và tăng trưởng GDP thấp hơn dự kiến khiến các nhà đầu tư chưa tin tưởng vào sự phục hồi nền kinh tế. Trong năm 2012 cũng có một tin đặc biệt quan trọng khi FED quyết định tung ra gói QE3 vào ngày 13/09/2012 và tổng thông OBAMA tái đắc cử. Ngay sau công bố của FED về QE3, thị trường chứng khoán đã khởi sắc trông thấy. Những chỉ số lớn đã tăng vọt lên mức kỷ lục trong nhiều năm. Thế nhưng người ta vẫn chưa thế chắc chắn là thị trường sẽ duy trì được xu hướng này trong bao lâu. Các nhà phân tích dự đoán, thu nhập doanh nghiệp quý thứ III giảm mạnh, và chỉ với công bố QE3 sẽ không đủ để kéo dài dấu hiệu tích cực này. Lần trước, khi công bố về QE2, thị trường cổ phiếu cũng tăng, nhưng nó tăng hơn vào thời điểm khởi động kế hoạch so với khi thực hiện. Và tới thời điểm hiện tại, gói cứu trợ QE3 đã có những tác động tích cực đặc biệt là trên thị trường lao động, hiện tại số đơn xin trợ cấp thất nghiệp đã giảm đáng kể và đã xuống thấp nhất trong vòng 5 năm trở lại đây.

Nhiều nhà đầu tư và phân tích tài chính cho rằng, kinh tế thế giới năm 2012 đã chạm đáy và sẽ phục hồi mạnh từ nửa cuối năm 2013, chủ yếu bắt nguồn từ các chỉ số kinh tế vĩ mô tươi sáng tại Mỹ, nổi bật là tỉ lệ thất nghiệp trong tháng 11 đã giảm xuống 7,7%, mặc dù còn cao hơn con số 6,5% vào thời điểm trước khi xảy ra khủng hoảng tài chính năm 2008. Đáng chú ý, mục tiêu giảm tỉ lệ thất nghiệp xuống 6,0-6,5% vào cuối năm 2015 do NHTW Mỹ đưa ra cũng tạo tâm lý phấn khích cho các nhà đầu tư. Đây là tín hiệu tích cực, góp phần giảm nhẹ tâm trạng lo âu của các nhà đầu tư. Theo báo cáo do Fed đưa ra tại cuộc họp trong 2 ngày 10-11/12, kinh tế Mỹ dự báo sẽ tăng 1,5% trong năm nay, trước khi tăng 2,3-3% vào năm 2013. Theo đánh giá của cơ quan thống kê châu Âu (Eurostat) đưa ra ngày 06/12/2012, kinh tế khu vực euro năm 2012 suy giảm 0,4%, nhưng sẽ tăng 0,1% trong năm 2013; số liệu tương ứng tại 27 nước thành viên EU là -0,3% và 0,4%.

           

            Mặc dù đã có một vài tín hiệu khởi sắc hiếm hoi trong những tháng cuối năm, nhưng bức tranh chung của kinh tế thế giới năm 2012 vẫn bao phủ một màu u ám. 

Trong khi tốc độ phục hồi của những nền kinh tế chủ chốt như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản... còn rất mong manh, các nền kinh tế mới nổi ở châu Á - khu vực vốn được xem là động lực tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu, bắt đầu chững lại do chịu sự tác động của tình trạng suy giảm chung. Châu Âu lún sâu vào cuộc khủng hoảng nợ công, tốc độ phục hồi của nền kinh tế Mỹ chậm hơn nhiều so với dự báo, thậm chí nền kinh tế số một thế giới hiện đang bên bờ vực của sự suy thoái. Mặc dù thị trường lao động đã có dấu hiệu cải thiện và thị trường nhà đất đang có xu hướng ổn định dần, song theo các nhà phân tích, nếu hai đảng tại Quốc hội Mỹ không đạt được thỏa thuận ngăn chặn kế hoạch tăng thuế và cắt giảm chi tiêu tự động trị giá 600 tỷ USD có hiệu lực từ đầu năm 2013, nhằm tránh va vào “vách đá tài chính,” kinh tế Mỹ có nguy cơ mất đi 4% GDP và rơi trở lại suy thoái. 

Cùng với những dấu hiệu không mấy sáng sủa trên, việc Văn phòng Nội các Nhật Bản xác nhận rằng nền kinh tế lớn thứ ba thế giới này đã tăng trưởng âm trong quý 3 càng làm dấy lên những lo ngại rằng xứ sở Mặt Trời mọc đang trượt dần vào suy thoái.  Sự rối loạn tài chính ở châu Âu, đồng yên tăng giá mạnh ảnh hưởng xấu đến xuất khẩu và quan hệ ngoại giao căng thẳng với đối tác thương mại lớn là Trung Quốc đã tác động mạnh đến kinh tế Nhật Bản, dập tắt những hy vọng rằng nền kinh tế này đã củng cố được đà phục hồi sau thảm họa động đất-sóng thần năm 2011.

Những tác động từ cuộc khủng hoảng nợ công ở châu Âu, nỗi lo về “vách đá tài chính” ở Mỹ, nguy cơ suy thoái tại Nhật Bản, đà hồi phục kinh tế toàn cầu chậm lại, cộng thêm những thách thức về cơ cấu, đầu tư yếu đi và sản lượng dư thừa đã khiến cho các nền kinh tế mới nổi ở châu Á như Trung Quốc và Ấn Độ đánh mất đà tăng trưởng nhanh.

Về triển vọng tăng trưởng của kinh tế châu Á-Thái Bình Dương, các nhà kinh tế lạc quan rằng nhu cầu tăng mạnh trong khu vực sẽ bù đắp mức tăng xuất khẩu chậm lại. Trong báo cáo Triển vọng Kinh tế châu Á vừa được công bố, Goldman Sachs đưa ra nhận định khá lạc quan với dự báo kinh tế châu Á sẽ tăng trưởng trung bình 6,9% năm 2013 và 7,3%/năm trong giai đoạn 2014-2016. Mặc dù đã bốn năm trôi qua kể từ khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu bùng phát, kinh tế thế giới vẫn đang phục hồi một cách chật vật. 

Ngoài ra vấn đề chính trị liên tục leo thang tại các khu vực khác nhau như Trung Đông, hay giữa Trung Quốc và các nước lân cận cũng khiến các nhà đầu tư tìm đến vàng như là một tài sản an toàn.

Sự thay đổi của giá vàng so với các ngoại tệ qua các năm:

Gold Price % Annual Change
Year	USD	AUD	CAD	CHF	CNY	EUR	GBP	INR	JPY
2003	21.1%	-8.5%	0.6%	7.6%	-	1.7%	9.9%	14.8%	-
2004	5.4%	1.4%	-2.1%	-3.5%	13.6%	-3.1%	-2.4%	0.5%	3.7%
2005	20.0%	28.9%	15.4%	37.8%	21.3%	36.7%	33.0%	24.2%	37.6%
2006	23.0%	12.6%	23.0%	14.2%	18.7%	10.6%	8.3%	20.8%	24.4%
2007	30.9%	18.3%	12.1%	21.7%	23.3%	18.4%	29.2%	16.5%	22.9%
2008	5.6%	31.3%	30.1%	-0.1%	-2.4%	10.5%	43.2%	28.8%	-14.4%
2009	23.4%	-3.0%	5.9%	20.1%	23.6%	20.7%	12.7%	19.3%	26.8%
2010	27.1%	13.3%	21.3%	15.4%	22.8%	37.1%	31.4%	22.3%	11.4%
2011	10.1%	10.2%	13.5%	11.2%	5.9%	14.2%	10.5%	31.1%	4.5%
2012	7.0%	5.4%	4.3%	4.2%	6.2%	4.9%	2.2%	10.3%	20.7%
Average	17.4%	11.0%	12.4%	12.9%	14.8%	15.2%	17.8%	18.9%	15.3%

Với rất nhiều nhân tố hỗ trợ, nhiều nhà phân tích từng dự đoán năm 2012 sẽ là một năm hoàng kim nữa đối với vàng. Tuy nhiên, giá kim loại quý này đã không tăng mạnh như kỳ vọng. Thậm chí, mức độ tăng giá của vàng còn thấp hơn nhiều so với mức độ tăng giá của bạc. Mặc dù vậy, đa số các nhà phân tích vẫn cho rằng triển vọng tăng giá của vàng và bạc trong năm 2013 tới là tương đối tích cực.

II/ Thị trường thế giới năm 2013: Hi vọng!

Sau 5 năm vật lộn với cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái trầm trọng nhất từ trước đến nay, nền kinh tế thế giới bắt đầu le lói phục hồi, mặc dù chưa thật vững chắc do Mỹ và các nước khu vực euro tiếp tục phải đối mặt với khó khăn tài chính.

Nền kinh tế thế giới:

Tăng trưởng thấp và bất ổn tại các nước phát triển đang tác động đến các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển thông qua các hoạt động thương mại và đầu tư. Tại các nền kinh tế mới nổi BRICS, tăng trưởng cũng giảm từ 6,2% năm 2011 xuống 5,3% trong năm nay. Dẫn đầu nhóm BRICS là Trung Quốc với tốc độ tăng trưởng năm 2012 là 8,0% và có thể vẫn tăng 7,5% vào năm 2013. Triển vọng kinh tế Ấn Độ không rõ ràng và chỉ tăng dưới 6%, mức thấp nhất trong 9 năm qua, kỳ vọng năm 2013 sẽ phục hồi và tăng trên 6%. Tại khu vực Mỹ latinh và Caribê, GDP tăng 3,7% vào nửa cuối năm 2012 và dự kiến 4,7% trong nửa cuối năm 2013. Các nước trung Âu sẽ tăng 4% vào cuối năm 2013, cộng đồng các quốc gia độc lập tăng 4% vào cuối năm 2013, trong đó CHLB Nga tăng 3,7%. Các nước cận Sahara tăng trung bình 5%, riêng Nam Phi vẫn trì trệ do có mối liên hệ chặt chẽ với châu Âu.

Theo các nhà phân tích, với những nỗ lực và các chính sách hiện hành, châu Âu và Mỹ sẽ phải mất ít nhất 5 năm mới có thể bù đắp được những thiệt hại do tình trạng thất nghiệp gây ra. Với việc hầu hết các tổ chức quốc tế đều hạ mức dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong thời gian tới, chưa thể kỳ vọng bức tranh toàn cảnh kinh tế thế giới năm 2013 sẽ trở nên sáng sủa hơn. Trong khi đó, hàng loạt bài viết đăng trên các tạp chí Courrier International và The Economist mới đây cho thấy, tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2013 sẽ tiếp tục chậm, không đồng đều giữa các nước và tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Nguy cơ rõ ràng nhất đó là khủng hoảng Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) sẽ tiếp tục ảnh hưởng xấu đến các doanh nghiệp châu Âu và của tất cả các nước xuất khẩu nhiều đến khu vực này. Các chuyên gia dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2013 sẽ ở mức 3,5%, tức chỉ tăng 0,4% so với năm 2012. Các doanh nghiệp sẽ dè dặt hơn trong việc đầu tư và tuyển nhân công. Tại Mỹ và Nhật Bản, hiện đang gặp khó khăn ngân sách, sẽ không có bước đột phá trong năm mới.

Giới quan sát tiếp tục tập trung sự chú ý vào các động thái của Trung Quốc, đặc biệt là khả năng thay thế mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu hiện nay bằng các động lực tăng trưởng trong nước theo hướng tăng cường cải cách thể chế, cải thiện cấu trúc công nghiệp và áp dụng tiến bộ công nghệ. Đây là tiền đề cần thiết để thay đổi đặc tính tiết kiệm và tiêu dùng toàn cầu, vốn bị mất cân bằng trầm trọng trong những năm gần đây, tỉ lệ tiết kiệm cao ở Trung Quốc cùng với mức tiêu thụ tương tự ở Mỹ đã nhanh chóng biến Trung Quốc thành chủ nợ của Mỹ. Tuy nhiên, nguồn tài sản tài chính khổng lồ với dự trữ ngoại tệ khoảng 3.200 tỉ USD và tài sản ngân hàng trị giá trên 15.000 tỉ USD tại Trung Quốc lại tương phản với chất lượng khá thấp, nên quốc gia này sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình chuyển đổi từ một cường quốc thương mại sang một cường quốc tài chính.

David Rosenberg, trưởng nhóm chuyên gia kinh tế của Gluskin Sheff, đã tiến hành nghiên cứu và phân tích các yếu tố tác động đến kinh tế toàn cầu và đã tìm ra 6 lý do có thể giúp các nhà đầu tư cải thiện niềm tin đối với thị trường trong năm 2013. Bao gồm:

- Qua xem xét các số liệu gần đây của nền kinh tế Mỹ, Rosenberg tin rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ đi vào ổn định trong năm 2013 và các cơ quan xếp hạng tín dụng hàng đầu trên thế giới sẽ không còn lý do để hạ mức tín nhiệm của Mỹ.

- Các nhà lập pháp Mỹ đạt được thỏa thuận về cái gọi là "vách đá tài chính", đưa nước Mỹ thoát khỏi nguy cơ rơi trở lại suy thoái.

- Nền kinh tế Trung Quốc vượt qua nguy cơ "hạ cánh cứng" và hoạt động của các ngành công nghiệp trong nước đang được phục hồi với tốc độ cao, đặc biệt là trong khu vực nhà máy.

- Thị trường nhà đất của Mỹ đang được cải thiện và có những dấu hiệu duy trì được sự bền vững trong năm 2013 và năm tiếp theo.

- Chính phủ mới của Nhật Bản đã tích cực hơn trong việc triển khai các biện pháp kích thích kinh tế.

- Tình hình công nợ ở châu Âu sẽ được cải thiện, giảm thiểu đáng kể những rủi ro và các nền kinh tế của khu vực bắt đầu có sự phục hồi, mặc dù nhịp độ tăng trưởng vẫn yếu.

Hội đồng vàng thế giới dự báo: nhu cầu vàng năm 2013 sẽ bị tác động bởi nhu cầu gia tăng tại Trung Quốc và sự hồi phục của thị trường Ấn Độ; và kết quả là vàng sẽ có 13 năm lên giá liên tiếp.

Các dự báo khác về giá vàng trong năm 2013

Theo Barclays Capital, năm 2013, giá vàng bình quân sẽ vào khoảng 1.815 USD/ounce. Theo ngân hàng này, năm 2012, các quỹ ETF vẫn nắm giữ một khối lượng vàng gần ở mức cao kỷ lục. Điều này phản ánh sự quan tâm của các nhà đầu tư dài hạn đối với kim loại quý này. Số lượng vàng bán ra tăng vào thời điểm cuối năm nhưng đây là hoạt động giảm vị thế dài hạn ròng của các nhà đầu tư ngắn hạn. Barclays Capital cho rằng hàng loạt các nhân tố xúc tác vĩ mô tích cực vẫn đang tồn tại có thể sẽ hỗ trợ xu hướng tăng giá của vàng.

Theo BNP Paribas, năm 2013, vàng có thể đạt mức cao kỷ lục do chính sách tiền tệ nới lỏng, nguy cơ tài sản giảm giá do sự sụp đổ của Eurozone và sự hỗ trợ hiện nay từ nhu cầu vàng vật chất. BNP Paribas dự báo giá vàng bình quân trong năm tới sẽ ở mức 1.865 USD/ounce. Tuy nhiên, giá vàng bình quân trong năm 2014 có thể sẽ giảm còn 1.780 USD/ounce. Đây là lần đầu tiên giá vàng bình quân giảm trong 14 năm qua. Mức độ giảm giá của vàng sẽ hạn chế do vàng vẫn tiếp tục hấp dẫn các dòng vốn đầu tư nhờ sự đa dạng hóa và nơi trú ẩn an toàn cho các nhà đầu tư của chúng.

Theo Commerzbank, giá vàng có thể có lúc đạt ngưỡng 2.000 USD/ounce trong năm 2013. Vào thời điểm cuối năm, giá kim loại quý này có thể đạt 1.950 USD/ounce. Nguyên nhân là do nhu cầu đầu tư vào vàng sẽ tăng do các ngân hàng trung ương hàng đầu vẫn tiếp tục theo đuổi chính sách tiền tệ siêu lỏng trong năm 2013 nhằm vực dậy nền kinh tế và ổn định thị trường tài chính.